Dzisiejsze słowniki podają dwie formy tego słowa: angielską football i spolszczoną futbol. Ta druga, jako częstsza, jest przytaczana na

pierwszym miejscu, pierwszą można znaleźć jako odsyłacz. W polskich słownikach międzywojennych, w których wyrazy te pojawiły się po raz pierwszy, przewaga futbolu nad footballem nie była jeszcze widoczna – formy te podawano w różnej kolejności, a prócz nich notowano inne postaci oboczne: foot-ball i futbal. W powojennym słowniku Doroszewskiego adaptację footballu chciano chyba nadmiernie przyspieszyć, w rezultacie słowo to zostało w ogóle pominięte, a futbol odesłano do piłki nożnej. Dziś football w polskich tekstach pojawia się głównie w nazwach własnych – obcych lub polskich, pretensjonalnie zinternacjonalizowanych, por. „W tym dniu w Płocku odbędzie się «PLOCMAN FOOTBALL CUP ’98», czyli I Mistrzostwa w Komputerowej Piłce Nożnej o Puchar Prezydenta Miasta Płocka” (Tygodnik Płocki).

 

Protekcjonalne zachowanie jest wyrazem czyjegoś poczucia

wyższości i pobłażliwości dla osoby ocenianej jako mniej ważna: „Eksmałżonka przyszła ubrana z wyszukaną elegancją, prowokacyjnie wydekoltowana, pachnąca znakomitymi perfumami, z protekcjonalnym uśmiechem na twarzy…” (J. Janicki, A. Mularczyk, Dom). Protekcyjne działanie natomiast ma związek z protekcją – w wymiarze państwowym (np. protekcyjne cła) albo prywatnym (np. protekcyjny telefon). Wyrazy te mają źródło w łacińskim protegere ‛chronić’, przy czym protekcyjny to regularny przymiotnik od protekcja (por. lekcja – lekcyjny i in.), protekcjonalny zaś to polski neologizm powstały na wzór pary pretensja – pretensjonalny.

 

Dziupla wywodzi się z tego samego prasłowiańskiego źródła, co

najbardziej znane polskie słowo czteroliterowe (albo po prostu słowo czteroliterowe). Ich wspólne znaczenie etymologiczne to ‛jama, dziura, zagłębienie’.